همین الان سعی کنید تعداد کلمات یک صفحه از یک کتاب را بشمارید. شاید باورش سخت باشد اما نزدیک به نیمی از مردم نمی‌توانند روی شمارش تعداد کلمات یک صفحه کتاب تمرکز کنند.
یک صفحه از کتاب را می‌خواهید بخوانید اما مدام برمیگردید و دوباره باید بخوانید.
دارید آموزشی ویدئویی را نگاه می‌کنید اما بخشی از فیلم را متوجه نمی‌شوید و مجبورید آن را به عقب برگردانید.
در حال آشپزی هستید اما فکرتان به آینده یا گذشته می‌پرد.
خیلی از ما حواسمان جمع نیست و نمی‌دانیم چطور حواسمان را جمع کنیم.
در بسیاری از مواقع یک شوک مثل صدا زدن یک فرد دیگر، ما را از حواس پرتی در می‌آورد وبه خودمان می‌آییم.
واقعاً چرا حواس پرت هستیم و چطور حواسمان را جمع کنیم؟
آیا حواس جمع بودن راحت است؟
این که بتوانید حواس خود را روی کاری متمرکز کنید باید کار سختی باشد از خودتان هم انتظار نداشته باشید که وقتی سر کاری هستید همه ی حواستان درگیر این کار باشد. نباید تصور کنید که حواس پرتی شما فقط مختص خودتان است. همه ی انسان ها از این مشکل رنج می برند و به نوعی دنبال روشی هستند تا بتوانند روی یک موضوع تمرکز کنند تا به موفقیت فردی در زندگی دست پیدا کنند؛
ولی عده ای هم وجود دارند که به خوبی می توانند روی یک کار تمرکز کنند و از حواس پرتی خود به شدت جلوگیری نمایند، دلیل این امر آن است که راه و روش آن را یاد گرفته اند پس چرا شما نباید این توانایی را داشته باشید.
چگونه حواس جمع باشیم؟
در دوران مدرسه و دبستان تنها چیزی که روی آن مانور می دهند یاد گرفتن خواندن و نوشتن است و در سیستم آموزشی دنیا یاد دادن مهارت های اصلی که در زندگی موردنیاز است به هیچ وجه مهم نیست. مثلا همین تمرکز کردن چیزی است که برای یاد گرفتن آن باید سال های سال آموزش دید و تمرین کرد ولی هیچ وقت کلاسی را پیدا نخواهید کرد که به شما تمرکز کردن و جلوگیری از حواس پرتی را یاد بدهد؛ برای همین این کار را باید خودتان به تنهایی انجام دهید و با تمرین و خواندن کتاب های مختلف این مهارت را در خودتان تقویت کنید تا بتوانید به موفقیت فردی در زندگی دست یابید.
بسیاری از ما فکر می کنیم که تمرکز کردن را بلد هستیم ولی هیچ وقت خود را مورد آزمون قرار نداده ایم و تلاش نکرده ایم که در این زمینه اطلاعاتی کسب کنیم، برای همین اگر می خواهید این مهارت را یاد بگیرید کافی است از همین الان شروع کنید. برای شروع تمرکز کردن باید حداقل نکاتی را بدانیم که بتوانیم به کمک آن ها راحت تر تمرکز کنیم، برای همین پیشنهاد می شود برای تمرکز روی یک مسئله نکاتی را که در ادامه به آن می پردازیم با دقت بررسی کنید و سعی کنید به آن ها عمل نمایید.
- به هدف خود توجه کنید
برای این که بتوانید تمرکز داشته باشید اول از همه باید به ذهن خود بگویید که چرا به تمرکز نیاز دارید! چون بدون دلیل ذهن شما هیچ وقت روی موضوعی تمرکز نخواهد کرد. برای همین قبل از هر چیزی زمانی را به پیدا کردن هدف و دانستن این که دقیقا برای چه باید تمرکز کنید اختصاص دهید. آیا این تمرکز کردنتان منجر به یاد گرفتن چیزی می شود یا قرار است با تمرکز روی کار خود به یک ارتقای شغلی مناسب برسید؟!
بعد از این که به این سوالات جواب دادید می توانید هدف خود را هم پیدا کنید و بدانید که واقعا برای رسیدن به هدف خود به تمرکز نیاز دارید بعد از این ذهن شما به صورت خودکار راهی را پیدا خواهد کرد تا تمرکز لازم را به دست آورید و به موفقیت فردی در زندگی برسید.
- فقط روی چند کار مهم تمرکز کنید
اگر قرار باشد روزانه روی ده ها کار مختلف تمرکز کنید قطعا نمی توانید با موفقیت از پس این کار بربیایید. ولی کمی متفاوت به این موضوع نگاه کنید و کارهایی را که زیاد مهم نیستند را از لیست خود بیرون بریزید و در طول روز فقط روی کارهایی تمرکز کنید که بسیار برایتان حائز اهمیت هستند؛ در این صورت می توانید به راحتی تمرکز خود را روی چند کاری که مهم هستند جمع کنید.
همچنین از میان این چند کار نیز اولویت مشخص کنید که کدام کار مهم تر است و باید تمرکزتان را بیشتر روی کدام کار جمع کنید. بعد از آن خواهید توانست بهتر از قبل روی یک کار مشخص تمرکز کنید و بدون مشکل به کارهای خود برسید و دچار حواس پرتی نشوید.
سعی کنید تا جایی که ممکن است کارهای غیرضروری را حذف کنید تا به یک باره با حجم زیادی از کارها روبه رو نشوید و حواستان را پرت نکنند باید تا جایی که ممکن است با آرامش کار خود را انجام دهید تا تمرکز لازم را در طول انجام کار داشته باشید و بتوانید به موفقیت فردی در زندگی برسید.
- کارهای مهم خود را در اولین فرصت انجام دهید
هیچ وقت کارهای مهم خود را به زمان دیگری موکول نکنید چون همین کار باعث می شود تمرکزتان را بر روی آن کارها از دست بدهید. همیشه سعی کنید اول صبح را که ذهنتان آماده تر از زمان های دیگر است برای انجام کارهای مهم خود در نظر بگیرید. این زمان یعنی وقتی که هنوز سرکار نرفته اید و ذهنتان درگیر مسائل دیگری نشده است. همچنین صبح زود زمانی است که عواملی که باعث حواس پرتی می شوند بسیار کم هستند و تمرکزتان به شدت افزایش خواهد یافت در نتیجه به موفقیت فردی در زندگی دست پیدا خواهید کرد.
برای رسیدن به هدفتان باید هرکدام از کارها را در اولین فرصت انجام دهید، چون اگر این گونه نباشد هیچ وقت نخواهید توانست به هدف اصلی خود دست یابید و فقط باید منتظر باشید که با گذشت زمان اراده ی شما برای انجام کار کاهش پیدا کند.
- کارهایتان را به بخش های کوچک تقسیم کنید
اگر قرار باشد در ابتدای انجام کار به حجم بالای پروژه ای که قرار است انجام دهید فکر کنید قطعا از همان اول شکست خواهید خورد و هم اراده تان برای انجام پروژه کم خواهد شد و هم به کلی در این مسیر شکست خواهید خورد، ولی اگر تصمیم بگیرید کارهایتان را به بخش های کوچک تری تقسیم کنید قطعا همه ی شرایط فرق خواهد کرد و می توانید با تمرکز روی بخش های کوچک از پس تک تک قسمت های آن به خوبی بربیایید و پس از آن به سراغ قسمت های دیگر بروید.
با این روش به راحتی خواهید دید که بعد از مدتی روی همه ی بخش های پروژه به خوبی کار کرده اید و دچار حواس پرتی و از بین رفتن تمرکز نشده اید. برای همین همیشه توصیه می شود به هیچ وجه از همان ابتدا به کارها با همان حجمی که هستند نگاه نکنید، شما باید بدانید یک کار بزرگ از قسمت های کوچکی تشکیل شده اند که به راحتی می توانید از پس تک تک آن ها بربیایید و هیچ مشکلی از این بابت نخواهید داشت.
زمانی که قادر باشید کارهای کوچک را به آسانی انجام دهید قطعا از پس کارهای بزرگ هم به راحتی بدخواهید آمد و به موفقیت فردی در زندگی دست خواهید یافت؛ چون این کارها همان کارهای بزرگ هستند که به شکلی دیگر در آمده اند. پس هیچ وقت از انجام این کارها واهمه نداشته باشید و با این روش به راحتی روی هر کاری تمرکز داشته باشید.
در آینده، دو نوع انسان در جهان وجود خواهند داشت: کسانی که زندگی خود را تحت کنترل و سلطه دیگران درمی‌آورند، و کسانی که خود را ” سلطه ناپذیر ” می‌سازند.
اما شما هنوز در ابتدای راه هستید. شما سال‌ها عادت کرده اید که انتظار خشنودی و کامروایی فوری داشته باشید.
برنامه‌ریزی اطمینان حاصل می‌کند که شما تا آخر راه را به خوبی طی می کنید. محرک‌های خارجی، علائم محیطی ما هستند که به ما می‌گویند چه کاری باید انجام دهیم، مثل اخطارها، نشانه ها و هشدارهایی که به ما می‌گویند ایمیل خودمان را چک کنیم، یک خبر را بخوانیم یا جواب تلفن را بدهیم. محرک‌های خارجی می‌توانند به شکل افراد دیگر نیز باشند-مثل یک همکار که کنار میز ما می‌ایستد. آن‌ها می‌توانند اشیای دیگر نیز باشند، مثل تلویزیون، که وجودش ما را ترغیب می‌کند آن را روشن کنیم.
- ما باید یاد بگیریم که چگونه از مزاحمت ها جلوگیری کنیم: زندگی ای که ما می‌خواهیم نه تنها نیازمند انجام کارهای درست است بلکه نیازمند آنست که کارهایی که می‌دانیم از آن‌ها پشیمان خواهیم شد را انجام ندهیم.
- مشکل، عمیق‌تر از تکنولوژی است: سلطه ناپذیر شدن تحت تأثیر عوامل حواس پرتی به معنی مخالفت با تکنولوژی نیست. سلطه ناپذیر شدن به معنی درک دلایل واقعی این موضوع است که چرا ما کارهایی را بر خلاف علایق خودمان انجام می‌دهیم.
- به چه چیزی نیاز داریم: ما می‌توانیم از طریق یادگیری و به کار گرفتن چهار استراتژی کلیدی، سلطه ناپذیر شویم.
برای صدها سال، ما تصور می‌کردیم که انگیزه ناشی از پاداش و مجازات است. همان‌طور که جرمی بنتام ، فیلسوف انگلیسی و خالق فلسفه سودمند گرايى می‌گوید، ” طبیعت انسان را تحت مالکیت دو ابزار حاکمیتی درآورده است، درد و لذت “. با این حال، واقعیت آن است که انگیزه نسبت به چیزی که پیش‌تر تصور می‌شد، ارتباط بسیار کمتری با لذت دارد.
حتی هنگامی که ما فکر می‌کنیم در جستجوی لذت هستیم، ما در حقیقت می‌خواهیم خودمان را از دردِ خواستن رها کنیم.
بیشتر افراد نمی‌خواهند این حقیقت ناخوشایند را تایید کنند که ابزار های مزاحم همیشه یک فرار ناسالم از واقعیت هستند. اینکه ما چگونه محرک‌های داخلی ناخوشایند را کنترل می‌کنیم مشخص می‌کند که آیا ما می‌توانیم عملکردهای صحیح جذب را دنبال کنیم یا به ابزارهای مزاحم (عوامل حواس پرتی) روی می‌آوریم.
به خاطر بسپارید:
- علت اصلی حواس پرتی را بدانید: عامل حواس پرتی چیزی بیش از دستگاه دیجیتالی شما است. علل جانبی را از علل اصلی جدا کنید.
- انگیزه به معنای تمایل به فرار از ناراحتی است: اگر یک رفتار بیشتر شما را به آرامش رسانده است، احتمالاً می‌توانید همچنان از آن برای فرار از ناراحتی‌ها استفاده کنید.
- هر چیزی که ناراحتی را کاهش دهد، اعتیاد آور است، اما این بدان معنا نیست که مقاومت در برابر آن امکان‌پذیر نیست: اگر شما محرک‌های رفتار خودتان را بشناسید، می‌توانید برای مدیریت آن‌ها گام بردارید.
چرا حواس پرت هستیم؟
حواس پرتی درست نقطه مقابل تمرکز حواس است.
تمرکز یعنی ثابت نگه داشتن دقت و توجه روی یک موضوع در یک بازه زمانی.
در حالی که حواس پرتی یعنی دقت پرش ذهن و دقت نداشتن روی یک موضوع در یک بازه زمانی.
از دلایل اصلی جاس پرتی این‌ها هستند:
افکار آزاردهنده
کار کردن در شرایطی که نگران هستید، ساده نیست. وقتی می‌خواهید کاری انجام دهید و در عین حال به کلی چیزهای دیگر فکر کنید، نمی‌توانید تمرکز کنید.
مثلاً به اینکه چطور روی یک نفر را کم کنید، چطور با این وقت کم به بچه‌هایتان برسید و یا اینکه چرا دیروز فلان دعوا اتفاق افتاد.
این افکار همه باعث برهم زدن تمرکز می‌شود. اگر شما هم با این مشکل مواجه هستید، برای تمرکز بیشتر و پیشگیری از بروز بیماری‌های مختلف بهتر است افکار آزاردهنده را روی کاغذی یادداشت کنید تا وضعیت بهتر شود.
نشخوار ذهنی
نشخوار ذهنی به تمرکز اجبارگونه توجه یک فرد، بر علائم و علل یک پریشانی و توجه به دلایل آن و نتایجش، به جای تمرکز بر راه‌های حل آن تعریف شده است.
شما می‌توانید برای آشنایی کامل با نشخوار ذهنی بر روی لینک زیر کلیک کنید و مقاله ویژه آن را مطالعه کنید:
خستگی
خستگی ارتباطی مستقیم با حواس پرتی دارد؛ بنابراین کاملاً طبیعی است در خستگی و یا حین انجام کارهای خسته‌کننده تمرکز ما مختل شود. وقتی بی‌حوصله یا خسته هستیم، راحت‌تر از زمان‌هایی که سرحال هستیم، حواسمان پرت می‌شود.
از تماس تلفنی تا گرد و غبار روی میز کار یا حتی پرواز یک مگس می‌تواند تمرکز ما را از بین ببرد. برای حل این مشکل، بین کار به خودتان استراحت دهید و با یک فنجان قهوه یا بیسکویت از خودتان پذیرایی کنید.
انجام چند کار با هم
فرزند کوچکتان را در آغوش کشیده‌اید، همزمان مشغول خواندن کتاب هستید، لپ تاپ کنارتان باز است و ایمیل می‌خوانید و یک دست دیگرتان هم به گوشی است که مبادا از شبکه‌های اجتماعی غافل نشوید!
شاید فکر کنید با انجام چند کار در وقت خود صرفه جوییم یکنید، اما واقعاً اینطور نیست. تحقیقات نشان داده است هر بار که انسان توجه و تمرکزش را تغییر می‌دهد تا کار دیگری انجام دهد، زمانی از دست خواهد داد.
انجام سه کار همزمان بیشتر از انجام آن‌ها به ترتیب و پشت سر هم زمان می‌برد. پس تا جایی که امکان دارد در هر بازه زمانی تنها یک کار خاص را انجام دهید. با این کار از نگرانی و استرس و بروز مشکلات جسمی و روحی ناشی از آن نیز پیشگیری می‌کنید.
گرسنگی
مغز ما بدون مواد غذایی کافی، مثل ماشین بدون بنزین است.
بدون تغذیه درست و حسابی، عملکرد مغز دچار اختلال می‌شود. مثلاً بعضی‌ها صبحانه نمی‌خورند و نمی‌دانند صبحانه یکی از مهم‌ترین منابع تأمین مواد غذایی مورد نیاز بدن است و نباید فراموش شود؛ بنابراین اجازه ندهید گرسنگی، قدرت توجه و تمرکز را از شما بگیرد.
افسردگی
خیلی از افراد اشتباهاً فکر می‌کنند افسردگی به معنای غمگین بودن است. در حالی که طبق نظر متخصصان، افسردگی یکی از بیماری‌های روانی جدی است که باید درمان شود. افسردگی علاوه بر ایجاد مشکلاتی مثل ناامیدی، غم، بی‌تفاوتی و پوچی می‌تواند باعث شود حواسان پرت شود.
اگر شما هم این مشکلات را دارید، بهتر است به دنبال درمان افسردگی باشید. البته تحت نظر پزشک
استرس و خستگی
استرس مشکلات زیادی دارد. بعضی‌ها می گویند ریشه تمام بیماری‌هاست. یکی از نتایج استرس حواس پرتی است. استرس علاوه بر مشکلات جسمی مثل احتلال در کارکرد قلب و مغز، می‌تواند تمرکز ما را از بین ببرد.
همچنین در زمان‌های خستگی، حواسمان بیشتر پرت می‌شود. خستگی اگر ناشی از کم خوابی باشد که دیگر بدتر!
مطالعات نشان می‌دهد کم‌خوابی می‌تواند تمرکز و حافظه کوتاه مدت را به صورت منفی تحت تأثیر قرار دهد؛ بنابراین هیچ وقت به بهانه انجام کار یا تفریح، خواب شبانه کافی ـ 7 تا 9 ساعت ـ را نادیده نگیرید.
کم توجهی
برخی محققین معتقدند حواس پرتی در بیشتر موارد مربوط به کم توجهی است. به طور کلی برای به یاد آوردن موضوع یا انبار کردن اطلاعات بر روی حافظه، باید ابتدا آن‌ها را ضبط کرد و باید دانست که چگونه این اطلاعات را جمع آوری کرد.
محققین می‌گویند وقتی افراد ذهن مشغولی و استرس داشته باشند، ضبط اطلاعات در حافظه آن‌ها به بدی انجام می‌گیرد و جمع آوری اطلاعات نیز به همین شکل خواهد بود.
منابع:
